Badanie nasienia, znane również jako seminogram lub analiza spermy, to podstawowe narzędzie w andrologii, dziedzinie medycyny zajmującej się zdrowiem męskiego układu rozrodczego. Jest kluczowe w diagnostyce niepłodności męskiej, która stanowi 40-50% przypadków problemów z zajściem w ciążę u par. W tym obszernym artykule omówimy, czym jest badanie nasienia, dlaczego warto je wykonać, jak wygląda procedura, co oznaczają wyniki oraz normalne wartości parametrów. Opierając się na aktualnych wytycznych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) z 2021 roku oraz badaniach z 2025, pokażemy, jak to proste test może pomóc w planowaniu rodziny. Jako ekspert w andrologii, dr Jakub Krukowski, urolog i androlog z Gdańska, dzieli się wiedzą: „Badanie nasienia to pierwszy krok w diagnostyce męskiej niepłodności – pozwala ocenić jakość spermy i skierować na odpowiednie leczenie”. Jeśli planujesz potomstwo lub doświadczasz problemów z płodnością, umów konsultację andrologiczną w Wyspie Medycyny Przyjaznej, aby wykonać badanie. Dowiedz się więcej o dr. Krukowskim tutaj.
Czym jest badanie nasienia w andrologii?
Badanie nasienia to laboratoryjna analiza ejakulatu, oceniająca parametry takie jak objętość, liczba plemników, ich ruchliwość, morfologia i żywotność. Jest to nieinwazyjny test, zalecany przy podejrzeniu niepłodności, po roku bezskutecznych starań o dziecko. W andrologii służy do oceny płodności, wykrywania infekcji czy zaburzeń hormonalnych. Dr Krukowski: „Badanie nasienia to nie tylko liczenie plemników – to kompleksowa ocena, która pomaga w planowaniu leczenia, od suplementów po IVF”.
Dlaczego warto wykonać badanie nasienia?
Badanie jest kluczowe dla par z problemami z poczęciem, ale też dla mężczyzn planujących ojcostwo, po chemioterapii czy z historią chorób jąder. Pozwala wykryć oligospermię (niska liczba plemników), astenospermię (słaba ruchliwość) czy teratospermię (nieprawidłowa morfologia), które są przyczyną 30-40% przypadków niepłodności męskiej. Wczesna diagnoza umożliwia leczenie, np. hormonalne czy chirurgiczne. Dr Krukowski: „Warto wiedzieć o jakości nasienia nawet bez problemów – to inwestycja w przyszłe ojcostwo”.
Jak wygląda procedura badania nasienia?
Procedura jest prosta: pacjent oddaje ejakulat przez masturbację w specjalnym pokoju w laboratorium, po 2-5 dniach abstynencji seksualnej. Próbka jest analizowana pod mikroskopem i komputerowo. Całość trwa 30-60 minut, z wynikami po 1-2 dniach. Ważne: unikać alkoholu, tytoniu i stresu przed testem. Dr Krukowski: „Procedura jest dyskretna i bezbolesna – klucz to prawidłowe przygotowanie dla wiarygodnych wyników”.
Co oznaczają wyniki badania nasienia – normalne wartości
Wyniki ocenia się według norm WHO: objętość 1,5-7,6 ml, pH 7,2-7,8, koncentracja plemników >15-39 mln/ml (całkowita >39 mln), ruchliwość >40-50%, morfologia >4% normalnych form, żywotność >58%, brak aglutynacji czy leukocytów >1 mln/ml. Niskie wartości wskazują na problemy, ale nawet z odchyleniami płodność jest możliwa. Dr Krukowski: „Normalne wartości to wytyczne – interpretujemy je indywidualnie, biorąc pod uwagę wiek i styl życia”.
Co robić po otrzymaniu wyników – następne kroki
Jeśli wyniki są nieprawidłowe, powtarza się test po 2-3 miesiącach, a następnie konsultuje z andrologiem na dodatkowe badania (hormony, USG jąder). Leczenie zależy od przyczyny: suplementy, zmiana stylu życia czy operacja varicocele. Dr Krukowski: „Wyniki to punkt wyjścia – w wielu przypadkach poprawa diety i redukcja stresu wystarcza do poprawy parametrów”.
Podsumowanie
Badanie nasienia to esen cjalne narzędzie w andrologii, pozwalające ocenić płodność i wykryć problemy na wczesnym etapie. Z normalnymi wartościami jak >15 mln plemników/ml i >40% ruchliwych, test daje jasny obraz. Nie czekaj z badaniem – skonsultuj się z andrologiem. Umów konsultację andrologiczną poprzez ZnanyLekarz. Sprawdź cennik i skontaktuj się tutaj.